يكي از مهمترين دغدغههاي مردم و فعالان سلامت و محيط زيست، بحث استفاده از تراريختهها است كه بايد دولت و نمايندگان مجلس با دقت بيشتري نسبت به واردات و استفاده از اين محصولات كارشناسي و تجديد نظر كنند.
هرچند توليد و عرضه كنندگان محصولات تراريخته موظف هستند كه با نصب برچسب بر روي محصولات، مردم را از اصلاحات انجام شده بر روي آن مطلع كنند؛ اما بسياري از آنها زير بار اين موضوع نميروند و به دليل عدم وجود برچسبهاي مربوطه، امكان دارد بسياري از غذاها حاوي محصولات GMO باشند. در ادامه به تعدادي از اين محصولات ميپردازيم كه در كشورهاي آمريكا، برزيل، كانادا، هند، چين و... توليد ميشوند و ايران ميتواند يكي از بازارهاي پررونق براي عرضه اين محصولات باشد.
1. پنبهدانه:
تقريباً نيمي از پنبههاي رشد يافته در جهان، اصلاحشده ژنتيكي هستند كه نسبت به آفات و آفتكشها مقاوماند. پنبههاي اصلاحشده ژنتيكي نتايج ويرانگري بر كشاورزي هند گذاشت كه در دهه اخير منجر به خودكشي 250 هزار كشاورز هندي شد. دكتر واندانا شيوا در مطالعه خود نشان داد كه چگونه اين اصلاحات ژنتيكي در پنبهها به خودكشي كشاورزان هندي و ناباروري خاك به دليل از بين رفتن ميكروارگانيسمهاي مفيد در خاك منجر شد.
همچنين در ماه مارس 2006، چوپانان منطقه وارانگال، مرگ نزديك به دو هزار گوسفند به علت التهاب شديد و سمي شدن روده آنها پس از نگاه كردن به اين پنبهها را گزارش دادند.
مصرفكنندگان بايد آگاه باشند كه روغن اين پنبهدانه از دانه گياه پنبه استخراجشده و در بسياري از غذاها مورداستفاده قرار ميگيرد.
2. جاتروفا:
دانه گياه جاتروفا شبيه به روغن پالم است و ميتواند بهعنوان سوخت زيستي مورداستفاده قرار بگيرد. روغن استخراجشده از دانه جاتروفا يك منبع عالي از پروتئين است و ميتواند براي تغذيه دام استفاده شود. بااينحال كاشت بذر جاتروفا باعث تخريب گياهان بومي و نتايج مخرب در كشاورزي هند شده است.
3. برنج:
در حال حاضر هر دو برنج طلايي و برنج مقاوم در برابر سيل (حاوي ميزان بالاي ويتامين A) اصلاحشده ژنتيكي هستند. بااينحال، در كشور چين روزانه مواردي مبني بر مشكلات جدي زيستمحيطي و بهداشتي ازجمله افزايش حساسيت غذايي مربوط به برنج GMO گزارش ميشوند.
4. سويا:
در حال حاضر، بيش از 90 درصد محصولات سويا رشد يافته در آمريكا اصلاحشده ژنتيكي هستند. تركيبات سويا اصلاحشده ميتواند استروژنهاي طبيعي را مسدود كند و منجر به اختلال عملكرد غدد درونريز، ناباروري، افزايش امكان ابتلا به آلرژي، سرطان سينه، همچنين كمبود ويتامين B12 و تداخل در هضم پروتئين شود. سويا GMO ميتواند در شيريني، توفو سويا، روغن سويا، شير سويا، آرد سويا، پروتئين سويا، لسيتين سويا، نوشيدنيهاي سويا و بسياري از شير خشكهاي معروف نوزادان يافت ميشود. در حقيقت موشهاي آزمايشگاهي اصلاحشده ژنتيكي كه با اين سويا تغذيه شدند، تعداد بالاتري از مرگ و ناباروري داشتند.
5. چغندرقند:
چغندرقند اصلاحشده ژنتيكي براي رشد سريعتر و مقاومت در برابر علفهاي هرز طراحي شدند. بااينحال يك قاضي فدرال به دليل ارائه نشدن اثرات زيستمحيطي اين محصول از جانب وزارت كشاورزي آمريكا، فرآيند چغندر قند GMO را متوقف كرد. بسياري از زيستشناسان و پژوهشگران نگران هستند كه اصلاح ژنتيكي در چغندر قند ميتواند اثرات جدي بر محيطزيست و ساير محصولات زراعي داشته باشد.
باوجوداين توقف، اوايل سال گذشته وزارت كشاورزي آمريكا به كشاورزان اجازه رشد محصولات چغندر قند با مقاومت در برابر علفكش راندآپ را صادر كرد. در حال حاضر 85 درصد از چغندر قندهاي كاشته شده در اين كشور محصولات اصلاحشده ژنتيكي هستند.
6. پاپايا و موز:
اولين بار گياه پاپايا در هاوايي اصلاح ژنتيكي شد و در سال 1999 به بازار راه يافت. باوجود اينكه 50 درصد پاپاياي توليدشده در هاوايي اصلاحشده هستند اما اين محصول در اروپا تائيد نشد. همچنين اكثر موزهاي آمريكا اصلاحشده ژنتيكي هستند.
7. مواد افزودني مصنوعي، مواد نگهدارنده و شيرينكننده:
بسياري از مواد افزودني، مواد نگهدارنده و طعمدهنده مواد غذايي ازنظر ژنتيكي اصلاحشدهاند. آسپارتام در نوشابه رژيمي مطمئناً يكي از محصولات مهندسي ژنتيك است.
8. سيبزميني:
سيبزميني اصلاحشده ژنتيكي يك تهديد براي ديگر محصولات ارگانيك و تنوع زيستي است. مطالعات نشان ميدهد موشهايي كه با اين سيبزميني تغذيه شدند، ميزان بيشتري از سموم در خون آنها يافت شد.
مشاهده مطالب بيشتر در زمينه سلامت در سايت فارس اكو، دانشنامه كسب و كار farseco.ir/blog/view/488/17-ماده-غذايي-وارداتي-مرگ-آور
بيشترين محصولات ذرت توليدشده در آمريكا اصلاحشده ژنتيكي هستند. ذرت بهصورت شربت ذرت، اسيدسيتريك، نشاسته ذرت، روغن ذرت و آرد ذرت تقريباً در تمام مواد غذايي يافت ميشود. بسياري از محصولات غذايي مانند غلات صبحانه، شير خشك نوزاد، سس سالاد، نان، غلات، همبرگر، سس مايونز، همبرگر گياهي، محصولات غذايي جايگزين گوشت، پنير سويا، سس گوجهفرنگي، شيريني كراكر، شيريني كوكي، شكلات، آبنبات، مواد غذايي سرخشده، پودر پروتئين، پودر پختوپز، وانيل، پودر شكر، كره بادامزميني، بستني، ماست منجمد، توفو، تاماري، سس سويا، آرد غنيشده و پاستا حاوي سطوح بالاي سويا GMO داراي سويا هستند. سويا اصلاحشده با ناباروري، تومور و افزايش حساسيت غذايي در ارتباط است.
10. گوجهفرنگي:
گوجهفرنگي اصلاحشده در اروپا ممنوع شده است اما بسياري از گوجهفرنگيهاي توليدشده در آمريكا ازنظر ژنتيكي اصلاحشدهاند. گوجهفرنگي GMO ماندگاري بيشتري دارند و بهسرعت فاسد نميشوند. استفاده از اين گوجهفرنگي منجر به مرگ زودرس موشهاي آزمايشگاهي شد.
11. كدو:
كدو اصلاحشده براي مقاومت در برابر ويروس و باكتري طراحي شد. بااينحال سوسكهاي خيار علاقه شديدي به خوردن اين نوع كدو نشان داند. اين سوسكها با تغذيه از اين گياه، باعث آسيب ديدن برگها و سوراخ شدن كدو ميشوند. مدفوع سوسكها در ساقه كدوي اصلاحشده جذب و موجب بيماريهاي باكتريايي ميشود. برخي از كارشناسان بر اين باورند كه كدو اصلاحشده با گياهان وحشي مخلوط شده است كه امكان ابتلا به عوامل بيماريزاي جديد و بيماريهاي باكتريايي را افزايش ميدهد.
12. روغنها:
بيشتر روغنهاي گياهي مورداستفاده در توليد غذاهاي فرآوري شده ازنظر ژنتيكي اصلاحشدهاند. روغن پنبهدانه، روغن ذرت و روغن سويا عمدتاً اصلاحشده ژنتيكي هستند و در آمريكا، هند و چين توليد ميشوند. همچنين بيشتر محصولات كانولا در كانادا از نظر ژنتيكي اصلاحشدهاند. روغن پنبهدانه و روغن كانولا (روغن كلزا) براي مقاومت در برابر آفتكشها اصلاحشدهاند. قبل از اصلاحات ژنتيكي روغن كانولا يا روغن كلزا براي استفاده در محصولات غذايي بسيار تلخ بود. بااينحال بهترين روغن سالم براي پختوپز روغن هسته انگور ارگانيك است و بهترين روغن سرد براي استفاده در سالاد روغنزيتون است. آگاه باشيد روغنهاي سرد مانند روغنزيتون يا نارگيل نبايد در معرض گرما قرار بگيرند.
13. حيواناتي كه با محصولات اصلاحشده ژنتيكي تغذيه ميشوند:
آمريكا، برزيل و آرژانتين سه صادركننده اصلي سويا GMO هستند. بيشتر گاوها، خوكها و مرغها با ذرتها و سويا اصلاحشده ژنتيكي تغذيه ميشوند، بهجز مواردي كه ارگانيك بودن و يا تغذيه شدن دامها با علف تائيد شده باشد. همچنين بيشتر محصولات لبني در آمريكا از حيواناتي توليد ميشود كه به آنها هورمونهاي رشد rBGH و آنتي بوتيكها تزريقشده است. هورمونهاي رشد rBGH و آنتيبيوتيكها ميتوانند امكان ابتلا به سرطان سينه، پروستات و آلرژي را افزايش دهد و بدن انسان را نسبت به آنتيبيوتيكها مقاوم كند.
14. ماهي قزلآلا:
ماهيهاي قزلآلاي اصلاحشده ژنتيكي خيلي سريعتر از ماهيهاي قزلآلا وحشي رشد ميكنند و اندازه اين ماهيها دو برابر اندازه طبيعي است. آكوآ ادونتج (AquAdvantage) گونهاي از ماهي قزلآلاي اصلاحشده است كه ميتواند بهعنوان ماهي پرورشي رشد كند. بسياري از زيست شناسان و دانشمندان نگران هستند كه اين ماهي قزلآلا ميتواند تأثير منفي بر محيطزيست داشته باشد و در طول زمان تغيير كند. ماهي قزلآلاي وحشي ميزان كمي جيوه دارد و براي مصرفكننده بهتر است.
15. نخود:
نخود اصلاحشده با واردكردن ژن لوبيا قرمز به DNA نخود توليد شد. اين نخود باعث ايجاد يك پروتئين ميشود كه مانند يك آفتكش عمل ميكند. مطالعات نشان داده است كه اصلاحات ژنتيكي نخود ميتواند باعث كاهش سيستم ايمني بدن انسان شود.
16. يونجه:
اصلاحات ژنتيكي يونجه ميتواند تهديدي جدي براي كشاورزي پايدار و ارگانيك باشد. يونجه بهعنوان يك منبع شگفتانگيز از نيتروژن براي خاك و افزايش باروري خاك است. بااينحال يونجه اصلاحشده با محصولات راندآپ شركت مونسانتو عمل ميكند كه با بسياري از مشكلات سلامتي از جمله مشكلات مرموز اندامي در ارتباط است. دكتر «دان هوبر» يك ارگانيسم مرموز جديد در محصولاتي كه آفتكش راندآپ براي آنها استفادهشده بود، كشف كرد. اين ارگانيسم جديد ميتواند باعث بيماري در محصولات، افزايش ناباروري و آسيب بالقوه در عرضه مواد غذايي آمريكا شود. هوبر در نامهاي به «تام ويساك» وزير كشاورزي (كه بهعنوان حاكم سال، توسط شركتهاي بيوتك ناميده شد) خواستار توقف استفاده از راندآپ شد تا مطالعات بيشتري در اين زمينه انجام شود اما نامه وي ناديده گرفته شد و هرگز پاسخ نگرفت. باوجود بسياري از نگرانيهاي جوامع علمي، سازمان غذا و دارو و همچنين وزارت كشاورزي آمريكا اصلاحات ژنتيكي يونجه را تائيد كردند. ازآنجاكه حشرات، گردهافشاني يونجه را انجام ميدهند تائيد اصلاحات ژنتيكي يونجه باعث افزايش احتمال آلودگي متقاطع ميشود. ژن جديد ميتواند در عرض چند سال تمام محصولات آمريكا را آلوده كند و يك تهديد جدي براي كشاورزي پايدار و ارگانيك باشد.
17. عسل:
صادرات عسل از كانادا به اروپا به دليل تغذيه زنبورعسل از كانولا GMO ممنوع شده است. 75 درصد عسلهايي كه در فروشگاههاي مواد غذايي ايالاتمتحده آمريكا يافت ميشود از شربت ذرت با فروكتوز بالا و بدون ارزش غذايي ساختهشده است. اگر شما به دنبال عسل غير اصلاحشده هستيد بايد عسل خام ارگانيك بخريد.